Sirküler ( 2025 / 118 ) İstanbul, 28.10.2025

Sayın Müşterilerimiz,

Değerli Meslektaşlar,

Konu: Vergi Denetim Kurulu KURGAN Sistemi Hakkında Açıklama.

T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Vergi Denetim Kurulu yaptığı çalışmalar sonucunda;

Kayıt Dışı ekonomi ile mücadele edilmesi,
Muhteviyatı itibari ile yanıltıcı belge ve sahte belge düzenlenmesinin önlenmesi,
Vergi gelirlerinin artırılması,

Amacı ile başlatmış olduğu çalışmalar sonucunda KURGAN sistemini devreye sokmuştur,

KURGAN sisteminin devreye girmesi ile geçmiş 5 yıl içinde mal ve hizmet alımında bulunulan firmaların risk teşkil etmesi halinde firmaların düzeltme yapmaları veya incelemeye sevk edilmeleri konusunda idare tarafından görüş beyan edilmektedir,

Mal ve hizmet alımlarının mutlaka ispat edici belge ve bilgilerin 5 yıl boyunca muhafaza edilmesi gerekmektedir

İspat edici belge ve bilgiler (Fatura, İrsaliye, sevk irsaliye, taşıma irsaliyesi, kantar fişleri, teslim tesellüm belgeleri, kamera kayıtları, OGS-HGS kayıtları, Araç takip sistemi takibi, Ödeme Belgeleri, çek ile ödemelerin ciro silsilesi ile takip edilmesi, Depolama alanları, mal ve hizmet temin edilen mükelleflerin faaliyet konuları) gibi ispat edici belgeler

Bu çerçevede mükelleflerin ve Meslek mensuplarının ekte yayınlanan genelge çerçevesinde hareketle ileride doğacak olumsuz gelişmelerin önüne geçmek gerekmektedir.

Vergi Denetim Kurulu tarafından yayınlanan 18.04.2025 tarihli Genelgede 13 madde de açıklanan konular ile ilgili olarak, mükelleflerin mal ve hizmet alımlarının mutlaka ispat edici doneler ile savunma yapmaları gerektiği ve bunun dışında herhangi bir ispat imkanı bulunmadığı görülmektedir.

FİRMALARIN TİCARİ FAALİYETLERİNİ SÜRDÜRMELERİ VE HERHANGİBİR OLUMSUZLUK İLE KARŞILAŞMAMALARI BAKIMINDAN ÇOK ÇOK ÖNEM ARZ ETMEKTEDİR.

Söz konusu Genelge metnine aşağıda yer verilmiştir.

Saygılarımızla.

ULUSAL BAĞIMSIZ DENETİM VE

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

Registered Firm of US PCAOB “Public Company Accounting Oversight Board”

Member of Russell Bedford International – a global network of independent professional services firms

T.C. HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı

Sayı : E-55935724-010.06-7361 18.04.2025

Konu : Genelge

SAHTE VEYA MUHTEVİYATI İTİBARIYLA YANILTICI BELGE KULLANMA İNCELEMELERİ İLE VUK'UN 160/A MADDESİ KAPSAMINDAKİ İNCELEMELER HAKKINDA GENELGE

Vergi Müfettişleri tarafından yürütülen sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme ve kullanmaya ilişkin vergi incelemelerinde raporların düzenlenme ve değerlendirme aşamalarında, kamu yararı ile birlikte mükellef haklarının da korunması ve uygulama birliğinin sağlanması amacıyla Başkanlığımızca aşağıdaki açıklamaların yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.

1. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun (VUK) 359/b maddesi kapsamında kaçakçılık suçunun oluşması, sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belgenin bilerek kullanılmasına; diğer bir anlatımla, bu kullanımda kastın varlığının değerlendirilmesine ve belirlenmesine bağlı bulunmaktadır. 306 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinde belirtildiği üzere sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenlenmesi, kastın karinesi olup, bunun ayrıca değerlendirilmesine gerek bulunmamaktadır. Ancak, sahte belge kullanan mükellefe gerçekte yapılan bir mal veya hizmet alımı karşılığında mal veya hizmeti sağlayan tarafından kendi belgesi yerine bir başka mükellefin belgesi verilebilmektedir. Bu gibi durumlarda öncelikli olan iş veya hizmetin mahiyetine göre belgeyi alan tarafın bu belgenin içeriğinde yer alan mal ve hizmeti gerçekten alıp almadığının araştırılması, sahte belgeyi kullanan mükellefin kayıtlarına yansıttığı maliyet ve giderlerinin kabul edilip edilmeyeceğinin ortaya konulmasıdır. Sahte belgede yer alan mal ve hizmetin gerçekten alındığı ve sahte belge tutarının maliyet /gider olarak kabul edildiği durumlarda, mükellefin kullandığı sahte belgenin satın aldığı mal veya hizmeti sağlayana ait olmadığını bilip bilmediğinin araştırılması, dolayısıyla sahte belgelerin bilerek kullanılıp kullanılmadığının belirlenmesi önem arz etmekte olup tespit edilen duruma ve olaya özgü değerlendirme yapılması esastır. Bu kapsamda yapılan vergi incelemelerinde, belgelerin bilerek kullanılıp kullanılmadığı değerlendirilirken 306 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinde yapılan açıklamalar ve Türk Ceza Kanunundaki kast unsuruna ilişkin hükümler göz önünde bulundurularak aşağıda belirtilen araştırmaların yapılması ve bu araştırmalar sonucu tespit edilen hususların değerlendirilerek varılan kanaatin açık bir şekilde ortaya konulması gerekmektedir.

1.1. Sahte belgeyi düzenleyen mükellef hakkında tanzim edilmiş olan Vergi Tekniği Raporunda söz konusu belgenin bilerek kullanıldığına yönelik bir tespit bulunup bulunmadığı,

1.2. Kullanılan sahte belge içeriği mal ve/veya hizmetlerin mükellefin faaliyet konusu ile ilgili olup olmadığı, sahte belge içeriğinde yer alan mal ve/veya hizmetlere ilişkin giderlerin mükellefin faaliyetini sürdürmek için katlanması gereken giderlerden olup olmadığı,

1.3. Sahte belge tutarının hangi maliyet/gider hesaplarında izlendiği ve bu hesaplar içerisindeki oranı, sahte belgeye istinaden indirim konusu yapılan KDV tutarının toplam indirilecek KDV tutarı içerisindeki oranı,

1.4. Mükellefin, kullanılan sahte belgeyi düzenleyen mükellef ile ilişkili kişi kapsamında olup olmadığı, ayrıca aynı meslek mensubundan hizmet alımı vb. verisinin bulunup bulunmadığı, mali müşavirlik sözleşmesinin feshedildiğine ilişkin tespit bulunması durumunda mali müşavirin sözleşme feshine ilişkin ifadeleri,

1.5. Mükellefin içinde bulunduğu sektör ve faaliyet konusuna göre tespit edilebildiği ölçüde karlılık oranı, iş hacmi ve cirosuna göre tahakkuk eden vergi durumu (sürekli zarar veya devreden KDV beyan edip etmediği ya da çok düşük tutarlarda ödenecek vergi beyan etmesi, vergiye uyumu vb.),

1.6. Kullanılan sahte belgelerin birden fazla mükelleften alınıp alınmadığı,

1.7. Mükellefin kullandığı sahte belge içeriğindeki mal miktarını depolayabilecek kapasitesinin olup olmadığı,

1.8. Kullanılan sahte belge içeriğinde yer alan malların sevkiyatına yönelik olarak sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, teslim tesellüm belgesi vb. belge ibraz edilip edilmediği, ibraz edilmiş ise bu belgelerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığı, sevkiyata ilişkin plaka takip sistemi kayıtlarıyla sevkiyat güzergahının uyumlu olup olmadığı ya da nakliye vasıtası olarak belirtilen plakaların ait olduğu araçların motosiklet, binek oto ve tescili terk edilmiş araç niteliğinde olup olmadığına ilişkin tespitler,

1.9. Kullanılan sahte belge tutarlarına ilişkin ödemelerin nasıl gerçekleştiği, yapılan ödemenin fiktif olup olmadığı, yapılan ödemenin mükellefe iade edilip edilmediği, ödeme belgelerinin gerçek olup olmadığı, çek ile yapılan ödemelerde ciro silsilesi ve çekin kim tarafından tahsil edildiği, çeki tahsil eden ile çeki düzenleyen mükellef arasında bir ilişki olup olmadığı, ödemeler yapılırken doğrudan borçlandırma sisteminin (DBS) kullanılıp kullanılmadığı,

1.10. Mükellef nezdinde daha önce yapılmış yoklamalarda, sahte belgede yer alan emtiaya ya da benzer nitelikli emtiaya ilişkin bir tespit bulunup bulunmadığı,

1.11. Mükellefle ilgili daha önce vergi incelemesi yapılmışsa bu incelemelerdeki sonuçlar, sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma sıklığı (kaç farklı mükelleften alındığı, takvim yılı/ vergilendirme dönemlerine yaygınlığı vb.) daha önceki yıllarda kast unsuru ortaya konulan bir sahte belge kullanma raporunun bulunup bulunmadığı,

1.12. Mükellefin ortak veya yöneticileri ile mükellefin ortak veya yönetici olduğu mükelleflerle ilgili daha önce yapılan sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme ve kullanma tespitleri,

1.13. Kullanılan sahte belgelerin düzenlenme tarihleri ile elektronik imza tarihlerinin uyumlu olup olmadığı.

Diğer taraftan sahte belgeyi kullanan mükellef tarafından, sahte belgede yer alan mal ve hizmetin gerçekten hiç alınmadığının tespit edildiği, belgeye dayanak olarak kayıtlara yansıtılan tutarların maliyet ve gider olarak kabul edilmediği durumlarda bu belgenin kasten ve bilerek kullanıldığı tabiidir. Ayrıca, bilerek sahte belge kullanma sonucuna ulaşılan durumlarda, kullanılan sahte belgelere isabet eden maliyet ve/veya giderlerin karlılığa etkisi değerlendirilerek maliyet ve/veya giderlerin buna göre yeniden belirlenmesi gerekmektedir. 2. VUK'un 160/A maddesi kapsamında mükellefiyet kaydı terkin edilen mükellefler nezdinde yürütülen sahte belge düzenleme gerekçeli incelemelerde; mükellef hakkında işe başlama yoklaması dışında faal olduğuna dair herhangi bir yoklama tutanağı olmaması ve mükellef tarafından düzenlenen belgelerin e-arşiv, e-fatura olması durumunda; mükellefin mal/hizmet satış faturası düzenlediği kişilere ilişkin MBR ve/veya GİB sistemlerinde yer alan ayrıntılı bilgilere Vergi Tekniği Raporunda yer verilmesi halinde karşıt tespit yapılma şartının sağlandığı kabul edilecektir. Ayrıca, vergi incelemesini yapan Vergi Müfettişince gerek görülmesi durumunda ilgili mükellefler nezdinde defter ve belgeler üzerinden karşıt tespit yapılacaktır. Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.

Muhsin ATCI

Vergi Denetim Kurulu Başkanı